Page 118 - Georgius Raguseus: Peripateticae disputationes

Rrjponjitnts qutdA « CA*diaulis Tcleti rtfut&ntur, Ctpul X /.
CI Ard, Tolctus S.lib. l ’hy f.c.a.q, 3.quanu ii cum aJi*scefe:idcre videat;ji■,Deu,circa fpc*
^cicsvniucrfales>ncccfsariam operationem habercjdrca vetomeiuidua, & rcsJibcras,
cuiufmo:ii funt homines, libri umopificem cfse;ramen ipfequoqucad hanc partem inclina
;c vifus cft, vc fcilicet Artft,Aatueric, Deum c>urinfcciistquo adoes ejfcftus,libae prorfus a-?
geretargJincntumquc a nobis ante propofitii duobu*mod;s folucrcccnotus cft,generarim, p,;ma rfii;o
& pa:ticuiatim.Prim& igiturair,ciimratiofi?s Anfcquas $,!;{>, Pbyf.ad probandam Mun To.tij id «
di xtemitatem conftruxir,in multis peccent>mirumnon d$et»fi inter alia abfurda, in hoc et
ircidcrer.t.v; illam Iibertateir. Deo adimerent,ouam tammulru aiijs in locis ipfcmet A rii
ftot.conicfsus cft:ac fi clarioribus veibis afserLiiJscr, A i ;f;.non l7b iipficonftatc, fcdpugnan
t;a prorulifsc. Deinde rc/por,der,cum Arift.prxfcriim cx veterjin fcnretia.mobilc aliquod Attcnmfi«.
fimui cum motore xternum cfsc,pofuiisct;cauf:t ncccfsarjo qnxicnda crar, cur fi Motorab ■
artemofui: aptus moucrc,& mobile aptum mouei i,motus ab xterno non fuerit ?Quxfiuie
hoc Ari/hait Toleius,abfohire,fimpl:citcj,& in abftratto;nii»iJ g;rando,efict rie Deus ages
librruin.an r.cccfsarium:qui.i quocunque modo ftatuacur,aliqua femperquietisC4U$ quae<=
rcuda erit. Ncque enim illa quies cx clegione, fine aliqua caufa penderer;neq; .i natura abf
q-.ic ir.ipcdnr.ento aliouo,efticerctur;ne proinde contra natura ilia cfscr,& vioieta. Hxc To-
ictus. Pr-Qrrcfpon(io JaciJcTcijeiturmam ct/i Ariftor,interdum ventatecontus, aliqua fuis ^
principijs aduerfanrh.tacitc cocc/lctir.vr alibi docuimus.eidcm tamen tr.bucndum 116cft,
vr.eadem cc re,oppolT(o motio aperteciiiscatcri*,&, Deum modo agens i ibei umtmodo nc-
CcfsariumeCte.docuerir.QucSd vcri>at;ipet ad alteram refponfionem,haud ccrte video, quo Rc(p0nS©4|
nam pa&o propofitum iam argumentum expediar. Ait To]crus,c;ia?ied;> cfse caufam <juic t«* conte»
tLs.fiue agens liberum,flue neeefsarmm /k^Sed,obiecro,qu«tnam alia quietis caufa quxrc- wr>
da efccum iam confter,ipfam a motoris voluntate pendere,u agens liberum ftatuatur? Hoc
pofito,ftatim,vrprxdixtmus,mir Arift,argumcci!i:licctcnim A^otor ab xterno fuerit aptus
mo;icrc,& mobileaprum moucriunorus t^meq nocdsari6 non iu it. Ratiocft, quia Moror
neluir moucre.Et fi quxrttfur,cur noluit moucrc?Rcfpondcti pocefr, quia illi non placuit.
Eft artifex,aptus cx.gra.ad conti: uendam oauiimfunc et ligna apra, & idonea, cxqnib.fi.n
nau;s;erit nc tuncnecefftnonauis?Minime ver6.Quid ira r Qina artior,qu i eft agens libe­
rum,non vuit illam conftrucrc.Itade Motore,& Mobili dicendumcft Ponamuserum.Deu Ql*h <Wk
ab xterno coelum edidifsejqiianuiseoncradiilionem idimplicet, vtaliadifputationqpatcfe d' .Mundi*,
air.usjtunccxlum ab xterno (id morum recipiendum habilitatem habuiiTct: non ramenfc terIU,at<'
qucrctlir.vt ab xterno motumneccilaviO rccepifict:quia u Deus:pfuin Iibcr&ab xterno ci-
fecifletjliberi etiam efficere potuifler.vt tanta duratione cum qu:cte:r.anfillcr. Nequevcru
qvues ilta vioJenra exritifler, vt Toktus arbi:r’atuseft;<juoniam ita nullam perfe^ion^ im- t(?[1 *’SCJl
pcdmi(Tcr,qua:n Celum per motum accept j rDdtetimotvetiir cni0. C^lum, vc fuam potus .
pLtfeCUonemcumrebusmfcnohbusoammuAiccf»quamv; vIlampertc;uonempermotO .
obiincanQmrummdii Deus abxrenio ignem in tc;rx fupctficic procreciTct^cumqueihi a- S JS o K jf
liquo rempure quievere voluiflet;tunc ita quies violenta fimplici :cr non tuiffet; & Qenim quodfit feru
ign« couaproprix oaturx prop^nfianemibi mjnlifsctj (bpiemx tamen naturx voluntati. ^^mbcnc^14
paruifscrvidque ad violentiam (impliciter tollendam fatis cft. Quarectiamfi mobile,ab yter
no aptummoueri,quicui*seticius t^menquies violenta nop Utfsct; qu;a feQU«dum prtm^
caufxbeneplacitumexcitifset^ ;.i. ■ * . 1. • • . ,
• . ■ =i >?* ! ;.* ■ . -i ' , ■ • ■*
Explicantur UI4 Arijl* h d ^ q u iiu iprobzburn ef}^ D-tunt,exitims fin ttn tiA>h ib tr t likirtAttm
• " ' V .' "C 4^* ■X/ . . ■ 'w J
♦ I ... ' •
D-Voadhucnobis, proper^ectahuius qu^flionisdMcufUone,facienda funt, Alterum
cft , vt autorirares illas explicemus, qubu& , veUui ic£limonijs quibufdam, ad-
uerfarij probare nituntur, Deum,cx Ariftor.tcnicntia , vel quo ad aliquos effettus, vel quo
ad omnes lihcram agendi potcftatein iiabcrc. Altttuan» vt onujes dcccrnamus» qux nam ce
Lai. ' ‘ ■ jc - vera
Disputatio Sexta. n j