qualitatibus agere poflcr.acporpterca qualitates, cj-ix proxime agunt, qurqjcactiotiuin.
,
ftrumenta lunr, forma.* fubftaimalesdcracmoruin eflenon poliunt. Dubitandum igiiurnu!.
)o pacoefr.quin pnrdicta propofitio Arifr.fucrir. Quoti ver6adduospracctpucs .'cnfusa;:i
ner,quos ei Nouus Amnr afciipfir,prior quidem,modo aliquo,admitti po(Tct, vr.f.marcrii
Iis forma irco proxime ageredicatur,quia cft prarcipoum agendi principium, ficut ipfccTii
cxiftimauir;fai li
proprii
loqui velimus,hocnficft proxime agere,fcd pra?cipue agere.Qt:
vtrioi iffi * fir»vr
pridkra? propofitioni pofterior fenfus aptari magis videatur, videlicet.forma n6.iijii
pnd
proxime,iid infirumenio ac
agendum
vtitunhtc.n.vcruscft ftnfus.quem eidemetiam ip>.
mrc Arif:. attribuit,vt explica tumdt. Cum vero NouusAutoraigumentarur,inftmmc;im
uo Amo « . non mouct,nif> (i: motum;crgo ficnlidiras r x.graria calel‘icuf,opuv efr,v; illa a forma i^nu
i-tur.*Ud^Urnotn
fiwnwmaliam iy;ic,prarftrca]iIlirau,m,ftatuamus.H?comnia conccdcnda fur,:.
PcrpfiiehDc
Dum vcroquarnt.quxnam/it acuo fbrmar,quaclficir,vt caliatrascalcfaciat
?
Rdpondcn.
drligenierjj t. dumcft,actioncm illam ncouaiiuamcalefactioncmefjc.vt ipfe innuit,fcd effequandamvir
itione i for
. .
. .. .
‘
f
■
r
m« fubnitia tur» c.us cxnibincr.cm.-icco.n.calK.itascalcfaccic c:citiir,qiiia ealcfacicndi virtutem a ter-
ji,6f
>Cuoni
ma jgnis acccpit. Porma itaque ignis praxipuuin cft agendi pnncipiu;& in hoc fcnfu proxi.
oioten! ?* lT*^agcredicitur,quatenus proxime inftrumcnto virtutem agendi,d: operandi largitur. Sd
i
' huiufmodi aerio in exterius ohicctum nonrranfir.fcd manet mira isticrmatveri) inftrumen-
iiim.vrcalidiras, proxime agere dicitur, quia eiusactio exterius coicctum, quod calefacir,
i !,
proxime attmgmcum igitur vere inftrumcntum fit lubirantiaiisformacfienon poteft.
,v
..
.
.
■
*
pro fofottent dvtdutm* Lutinernm rtuonts a
A
Ttuo /fn/ere indit*\f»ntJxpioduntWi
lt„ . . .
pnmeque cj?tnduurt Latinosphtiojopbos ref/ins, qstAm ipfnm,Ar(floittem tntd
lexifie^duru fnillanitAm per f e fenfibiltm nonrjjt, ex eodem eit(ue-
■
runt.
C*p. 'XXxVt *
.
•
. .
Duodecima T-"*
Vodecima ratio era! huiufmodi;fuhftan:ia non efVper fc fcnlibitis.vr elicitur cx ccr.-
«Hiffim»16 L /
6
<$$.
fecundi libri cc Anima, cftque communis interpretum expofitio
:
fnignu fcdquatuor prima; qualitates funt per fe fenfibiles; ergoquaruor prima: qua!itares non po>
*°U©rium£ ^J:ucilc f011-1' 3-*fubftanrialcstlttticmomm. Validiffimacfthxcrarioomnium.tiiurhnttc-
nils propofir* funrjcuius quidem firmitatem,& robur ambiguum cfl,an rctfe Nouus Autor
prreope i it:nam f c d . cap. r i ,in cius explicatione eflemagnopere implicauit, nunc rcfpor.-
dcndo.nunc arguendo,mcco hoc,modo illud afferendo; vt haud certo
fcn
e poffis,quid pml
multa concludere vel::, Poterit,qui voluerit initgram, & continuatam folutioncm apud ip
fum legercnobis placet,facilioris tiodhina’ caufa, totam refponftoncm minutatim tor.cidc-
Noumautor re,&omnescius partes ftngillatim peniitarc., A it igitur primo, Latinos phtlofophos nen
«rfidendo, conftderaf
7
e,vbicunauc Anft.fcnfibilcs fubftantias dixit, ira eas femper, additTcrentiamin-
orpih*
C* tcllcilual;um,& mamematicarum fubftanriarum.appellafte.Nequerurfum cofidcraffe La*
1 ’ ,.M| tinos,Anftotelem 2.deGenerarionetcx.7.naturaliacorporafenfibilia nuncupafi"c,& eac'Jt
dem tangibilibus qualitatibus conftjtuta. Neque tcriioconfideraffc Ariftorclem materiam
Jcnfibilan vocaiTc.ad differentiam materi
j
intcIltgitnlis.Ncqiic demumconfiderafle,Arift*
2,dc Anima,tcx.a8.dociiiire,nos calidis,frigidis, humidis, & ficcis nutriri:fubftantj;5 amem
cutriniurjergo cffici, vr eaipfa fubftanriaf finr.Immo ibidem Anft.inquitjCorum,qua’ nutri
mur,nos per feramus fenfum habercjcrgo fubftantia per fe fcnfu pcrcipitur. Ncc dicanr La
rini,fubftantiam his qualitatibus,tanquam accidentibus,percipimam tuc fequerctur.vt per
accidens nutrimenti fenfum haberemus,atque adeo magis proprie guftus, quam ta&us r.u-
optisnc «j- timenti fenfusdiceretur. Prtufquam ad vlteriora progrediamur,exammemus ha:c. Opti-
La
me quidem fducrunt,& coniTdci aucrunc Laiini Thiloiophi, Ariftotcleni matei iam,& fub-
in fiSS ti? ftantiam fcnfihilcm ita adciifcrentiam mareri,r,&fubftantia:intclligibilis.appcllaiTe.Opti-
fe-iftbirc,
Oe
me etiam cogriouerunt, fciifibiliacorpni a tangibilibus qualitatibus pra:diradfc: neminem
l!* cn:m
^CS^<
1
U*^ppofitum alfe: uerit. Sed quid barc ad rem noftram?Sefibi lis tubftatia
te. i£ em.
^
tlifcriminediffidet,quia fubftantia fenfibilis accidemium fenf:-
bilium fubie^tum cft,fubftantia intclligibilis non item.-quare fi fenftbikm fubftanriam cuirt
. .j ;
fubftantia intclligibili conferamusjdicere vriq; ponumus.ilU per fe,hoc cft, rarione alicuius
rei,cuius
fubicflumcxiftir, f^nfibiliqinc/fc,.hancycrpi"cnfibilcmeffc peraccidens, puti
.
joo
De Formis Elementorum,