Page 1 - Antonius Xderich: Tractatus brevis in libros Aristotelis de mirabili mundo coelique machina

Hrkac, S., Tractatus brevis in libros Aristotelis

Prilozi 59-60 (2004), str. 175-235

175

TRACTATUS BREVIS IN LIBROS ARISTOTELIS

DE MIRABILI MUNDO COELIQUE MACHINA

P. ANTONII XDERICH A VINKOVACZ

SERAFIN HRKAC

Sveuciliste u Mostaru

UDK 19 Zdcric

Izvorni znanstvcni clanak

Primljcn: 8. 11. 2004.

Predgovor

Franjcvac Antun Zdcric rodcn jc u Vinkovcima u prvoj dckadi 18. stoljc-

ca. Umro jc u Staroj Gradiski 3. IV. 1739. godinc. Ispit za lcktora (profc-

sora) filozofijc polozio jc na franjcvackom gcncralnom ucilistu prvoga rcda

(studium gcncralc primac classis) u Budimu pod mcntorstvom fra Pctra

Karapandzica iz Goranaca kod Mostara.1 Prcdavao jc na filozofskom uci

listu (studium philosophiac) u Brodu na Savi (Slavonski Brod) kojc jc utc-

mcljcno g. 1710, a dokinuto 1783. odlukom Josipa Drugog koji jc, osniva-

njcm ccntralnih scminarija za dijccczanskc i rcdovnickc studcntc, zabranio

daljnji rad svih dotadasnjih provincijskih ucilista.2 Na katcdri filozofijc u

Brodu naslijcdio jc g. 1735. fra Blaza Simica3 i odrzao kroz filozofijski trijc-

nij (koliko jc tada trajao studij filozofijc) prcdavanja iz svih filozofskih trak-

tata prcdvidcnih po ondasnjcm planu i programu, kako opccg crkvcnoga i

franjcvackog zakonodavstva, tako i provincijskih konstitucija o skolstvu. Prc-

ma ondasnjim uzusima lcktori su mogli slijcditi udzbcnikc nckog odobrcnog

autora (Mastrius, Hcnnius...) ili sami izraditi vlastitc sastavkc i diktirati ih

(lcctor) studcntima. Zdcric sc odlucio za ovu drugu mogucnost, sto jc rcdo-

vito ukljucivalo i daljnjc osobno naprcdovanjc, tj. polaganjc ispita i za lck-

1 Usp. S. Hrkac, »Manuskript fra Petra Karapandzica Logica«,

Mostariensia 1,

Mostar

1994, 50-55.

2 Usp. E. Hosko, »Franjcvacka visoka filozofska skola u Slavonskom Brodu«,

Nova et vetera

XXVII,

Sarajcvo 1977, II, 69-98; P. Cvckan,

Franjevci u Brodu,

Slavonski Brod 1984.

3 Usp. S. Hrkac, »Introductio in univcrsam Aristotclis philosophiam Dubrovcanina Blaza

Simica«,

Prilozi za istrazivanje hrvatske filozofske bastine 31-32,

Zagreb 1990, 211-217.