Page 243 - Georgius Raguseus: Peripateticae disputationes

fcd materia» elementorum formis formata,ncccfTtiria cft. fi congruenter ifli aceamberedf*
beat. VfgetaJisanima neque nudam materiam prunam,neque eandem elementorum rV-
nusornaram;fcd prxieica miftionisformagaudentemcxigitiaJioquin non fuMi/teret. An
\ • mafrntiens,prxrcrformammi(ltonis,innccnam poftular,in quafir amma vcgetalisj aliter
ipfam.ranqunm incongrucnscomtciliumrcfpucrct.AniiTia tandem rationalis, formar-rn
omnium pcrfcitiinma.non vegctalcmfolum,fedipfam quoque fcnricntem animarn.tnare-
riam ipfam pcrfkicnrcmtxpc&at,antequam adhumanum corpus pcrficiendum acccdar.i-
lioquin nullas m ipio operationes cxcrcerct. N.l ramctfi in operando ab alijs animabusnon
pcndeat,ncc inftrumenm vilis ad operandum egcnt;ci:m ramen corpori coniuncta cf!, nun
quam in operandi actum erumpit,nifi pri iis infcrioresanim*, vcl facultates ad epusexu-
linuux ta peruuiiratum illud Ariftotelis <!i<T(u,nihil cft in mtc21e<5Ui,qurn prius iuetii in fcn
f».Quare hoc codcm ordine,fi cxlcftis anima formarum omnium perfcdbfnma cft,mareria
quoque perfeftiffimr.m multis partibus diftjn£lam»vari; fquc organis inftruflam haberet,
qua: jli i ad fuas edendas operationes inleruircnr; alicquin pcifcdilTima forma aut m:!las,
aut paucas operationes ederet,quod videtur abfurdum. Nam,vt forma cx operatione cr>*
gnoicitunira pcrr'c<fta forma cx multi;,varijs,atque pcrfcAis operationibus iimotcfcirrincc
lo autem,prarter motum,alia nui h operatio depri'hondiiur,qoxabanima,tanquam;tb in­
ternoprincipio proficifci videatur,ergo.cumcaHeftis’morus alia magis propria,atque ncbU
-j . lior caufa inacniatUr,propter ilium tantum,rationalis anima in caeloponenda minime o".
' Quod f?quis iterum eodemconfugiar, fcihcet aliam ui mortalibus,aliam vern in ca’!e:libus
corporibus rationem cflc.boc modo diccrc quoque pcficmus.in plantis fcnticntemA rario
nalem etiam animam rt pcnri;quanuisihi organa,& alia renuifita non adfinr, quu alta ra»
tioin animalibus eft.alia in plantis::ncmoramen vc! philofophta’ inir>atu$conceder,in p’ i
‘ 7. tis,prx ter vegeralem»aliam animam repcririjcum intclligat.eamjine organis, operationi­
bus plane vacuam,& ociofam fore:idem igitur cccarli anima,ab Alexandrxis pof:ta,cicen-
Ttniirtio, dumeft, R uri us.quidobfcei 6 opus eft ea:lo anima rationali?Omnis forma,qux alicui ma»
teti ar adharrer,opus aliquod edere debet, & propter aliquem finem cum illa materia copu-
latacflifed nullus apparer rinis,propter quem rationalis anima cxlo, tanquammateri* afli
• xafir;cr^o huiufmodi antma incxlo ponenda non cft. Maior cft manifefta.Minor autc pro
bnturrCum crumoftenfum fir,neque icnrirc poflec<eIum,neque alimento egere; fi daretur a!i
quis /inis, is maxime efler aut proptermrelJefl ionem,aut propter motum. Propter ime.!c-
dLioncmcuidcm efle non poteft; quia corpus non nifi fenfuum miniftcriorarionalianima
deferutrrprobariim autem cfl,cxleHecnrpus t.im exterioribus,quam interioribus fcnfibus ra
. rere. Neque etiam proptermotumjquoniam,vrca:lummoucatur,fa*is cft exterioris virtuti*
Qu»ru raiio nppulfus.nimirum inrdligcmi:r;fniftra ergoin cxlo ponitur anima rationalis.Ad hxc,fice
lum animarum eflet,anima rationaliitune^pcrfcfumptum.non folum animalibus omnibus
verum etiam omnibus ribus inanimatis impcrfcdtiuscfTct: Confcqucns cfl abfurdum,prx-
ferrim apud Alexandracos,eigo & anrccedens.Confccutio facile probatur: nanque elemen­
tum en ratione,qua cx materia,«Se fubftantiali forma concrcrum cft,natura fua, omni in-pc-
t>i dimento fubfato>ad proprium locum moueri aptum cft,qux propria cft cius operario. Cor
• pusmiflum inanimatum, vr Iapis, folius formaevirtute, in propriam regionem cor>cedi:.P!2
ra.eiria alterius opem,vi propi ia vrgctali,nutritur,crcfci:,& generat. Bruta: animantes,fola
forma fci:tiente,& facultate motricc,fcnriunt,progrcdiun:ur, & arbitratu;aori motu quie-
fcunt.Homo fola rationali anima,nullius alterius agentis accefTu.iatclIc&ioncm edit:cflum
aurem tfbfqueintclligaitia moueri non poteft: ergo corporum onmium impcrte&jtfimuii)
c^‘ ^*cent AJcxandnw,cxlujn,vt rationali anima prxditum cft.in orben quidem moueri.
’ vt tamen tllc motusperpetuus fir.intcliigctiamcxigcrt.Scd Platoniccdiflum hoc cft.qucd
Conftttano fc lationibus prematur,faciIc cedat.Nam aut intelligentia vitn moucndi cfTedriccm cclotri
pr"c,‘ buit.aut cius motus finis tantummodoexiftir:/* detur primum,ergo fuperliaconca cft aniir.a
rationalisjf? detur alterum,ergo motus c^li no erit perpetuus» quoniam lbtma,que materi?
C-?f*tanofc 3c**1-rrcr*PcrP?riJO moru moucrc non poteft, vr 8.Phyl.tcx.70.Ariftotelcs doce:. Pra-tercn,
eunda. * ex iam rcddira 1cfpcnfionc id ipfum elicitur,quod argumento probabatur, vidclicct, cflum
omnium corporurn impci tcdiffimum clTc, pfoptcrca qUod fu i forma fubftantiali , abfquc
• ■1 . . al-
2 $£ De Odi animatione*